martedì 7 maggio 2024

su santu mort'à buddharu

-A questo blog vadano quindi le mie bonarie righe,

raccolte qua e là, ritagliate dall'ozio inattivo

e giammai commoventi.


                 







su santu mortu a buddharu

erma trovata  a Lucula durante lo scavo del ponte 

per traghettare i vivi di Lollobe 

 che salivano a Irillai per morirci 


Kojubati Kikina si nono su pazarju

  ke la finiti a soricarju;

piccati a Kosome Koa

 chi a minore chè ruttu dae sa coda ‘e sa mama

e kommo manicat sa petta 'a puddhinu

e kei sor mamutones i su caminu

iscudet' de coddhos a  si cazare sa musca.

Kikina combina l'intesa d'amore con Cosimo,

così mentre lui infilzerà la carne al girarrosto,

tu darai un  beverone di  crusca alle galline

poiché a Kosome piace l'uovo nel guscio

e la gallina sa farlo fresco come piace a lui.

Kojubati Kikina.


Frores de gardhu freu e de ficumurisca 

de sindria e de melone 

frores de gardhu freu 

c'appo a parrer puzone 

kie non arriscat no piscat 

torrandhe a locu meu

                                Tzia Jubanneddha Kalio



Kikina Carai era una delle pie donne d'Irillai

 che, come Napoleone la corona

ha preso il proprio destino nelle sue mani,

 piantando il primo brutale marito 

( Innassiu Diskissiu no er diskente

 ki a disora arrodat' so' lipuzos) 

e sottomettendosi alla forza del secondo 

(Kikinu Fraellinu, ki una piskeddha

 si jocat' del casu porkinu, 

si no si dirmaiat dae sa gana i su caminu)



Tabaku e tabakkera 

de su tabaku fine 

faket s'omine maku 

sa femina incantera.

                                       

Tzia Jubanneddha Kalio con la la figlia



Su puzon' ess' arghentu

Bolare det' a nnue

A su  fund' e ssa ulia

Bellorini,  Nuoro


no mbi ‘nd at in Nùgoro

bella che a Mmissenta

Mi bodd’unu cravellu,  Bellorini


‘Cantu ti deken, bella

sar duar melar d'oro

i pettur biancas’

Bellorini 


la bisca nera d'irillai

s'arbore 'e sant'Ussula

ki battit' sor giarminos


Sichi gai a codias  chei  su mandrone

 chi non ponet contipizu. 


Cada  kondzu sun tre litros de binu.


Dali sor ghiraitos a su pizinnu

 ca ata de si faker' mannu.


Dami su koro Paskeddha

e ti lu torro manzanu

kes prima die 'e beranu

e frorit sa pruniskeddha


gli onesti eleganti e curiosi sorridenti e vigilanti


Filize Fundhale est' a cara 'e feke 

ma su binu no ndha neke,


Dami sa manu Tiresa

candho ti dolet su coro

i su petorru 'e tziu Moro

 dami si no su krapicu


su burricu 'e Gaetanu orriat su

 manzanu isettandhe su beranu



I

Alla  bies, a Kikina murros de kariasa 

ki sa kokorosta ruia e cariada

ki ingulit s'uliba kene masticada

e kei so puzones ki beni dae Casteddhu

a denote ke cacata s'ossikeddhu

e a s'impuddhile ndha prenau unu piskeddhu



II

Su pinnone 'e su Rosariu

là fattu tziu Burdheddhu

ki sa matta 'e unu cocone

e pesau lat'artu ke a Zameddhu

ki mannu  fit  cant’un iscanneddhu.


III

Sos pinnones de Santa Maria

los'à fattos tzi'Andria

ki mesu dosina 'e mattones

a unu là postu Merzioro

e a s'ateru Zoelle

sas campanas de cocone

si las pittican sos puzones

ki cacana in prat'e presone.


IV

I su pont'e Mastrefe

ube kurret sa feke

si ker ghettau Santinu

e pro nor faker'una beffe

sa post'in buka un'istikinu

ke a candho Costanzinu

i fatt'è cada coniu

ke cazabat su binu.



puzone ki non pitticat ha pitticau



Candho Mimiu Masedu

 er ghirau dae sordau

teniat a un'anca sas corrancas bolandhe

e lar falabat a Lucula a bocar'ambiddha

tandho là ligabat ki su presorju

e comente fakiat tzia Pica

las poniata a krokire

supra 'e una camba 'e murta

e dormiat kin issu

i sa capitta 'e su lettu

kei su coddhu 'e sa muzere

pitticande una corona 'e ficusika


VI

Sa kupa e sos Pinzirras

sempe's prena 'e binu

ndhe pikat trintamiza

pur de su traghinu




VII

Sos Pinzirras ingulumaos a su binu

non keren prus abba dae sa broka

e assero sa conca jugen kei sa croca

tosta ke corjola e kene tinu

sos pinzirras ki istitaos sunu a binu

masedos sun kei su bentu ki sa foza

si i su gagaiu non bi colat cosa 

ki l'ammentet de aes pasau intr'e su tinu

sos Pinzirras ki finas sa medikina ingurtin ki su binu



walk don't run = camina no corras



VIII

 Nazemi maku, ca in dommo camin'iscurtu,

ke a Macoco, kul'è brasieri,

ki caddhicau er dae su gaddhighinzu

mustrandhe s'istampu ei su tranzilleri.

Naskiu so ki sa carena tesse tesse

tortu so ke ozastru mal'à iferkire

ma ingumo cantu su primu,

canto e bibo binu kene bi gruspire

pissio, caco e dormo kene muttire

non kerjo azzudu si rugo i s'impredau

si so corcau es ca so addozau

ube ba' loku so semper'imbarau

so ke a nemmos, so s'urtim'arribau

non so ke a bois: so unu casticau.  Don Filize Bagasseri.





IX

pia pia su tokafuste, 

a un'ocru non biet, 

a s'atteru er baioku,

 i matta unu broku,

 a sor missignorese



X

Pride Kiskeddhu pettorri columbinu

pesau a predusimula e iskraresia

a pizinnu fit'unu perrolu

commo paret unu curritolu

untau a s'ozu santu

ki'una camba 'e marmaruza

e candho biet binu

a Deus lì pesat una boke

e a su pesperu l'annaghet unu ballu.





sa pupusa ‘e su dazieddhu



XI

Su gaddhighinzu ti kazat sa gana

Kiskeddha  car'è piskeddha

pren'è ghilintzone

su corofolu 'e su Cuzone

ki sas uricras ke corcarju

a bukk'è grassanera

babbu tuo keste in galera

mama tua si disispera't

ca non ba' casu 'e frattare

cas'abba falat a mare

e sa puddhikina depet criare

pro sor bezzos a pede a focu

contularjandhe e bibendhe binu

ki kurrete i su gurguzu

a caentare sa brente

e a faker so pedinzones

gurguzu 'e gurturju

su gurturju afframicau

no faket pekau

ke kikela limbuda

ke a Kiskeddha car'è fruskeddha

muzere 'e Ghirtaleddhu post'è resorja

e ingumit solu petzeddha

Sa gana ti lu kazat su gaddhighinzu....



XII

S'istria soricarja, 

in color'è nuzola, 

ki biet'a denote 

finas kene luna



XIII

Missenta Kuliscretia tonta ke grongu

no manicat basolu pitudu

ca li piachet sa pira cotta

una bollonca l'at'issiu i sa croca 

e sa martza ki li gannit' notte è die

la kuzicat ki marmarutza buddhia

tre bortas kin abbardente e binu nigheddhu

sos coddhos iskudet ke poleddhu

ki iskuzzinas pro sa muska sas uricras

ke caddhu  ki non bajulat groppera

ke a Donn'Elene bukk'è patata

ki non bajulat su mortu

ki dae sa tumba essit a denote

e ghirat iskurtu a dommo sua

pro l'ispertare sa piluka

ki s'ispitzone dae su priducu.




su furfuraiu ki fruskiata a sor de sae manca

Caratteristiche


XIV

 Sa zente 'e palas de serra

candho falat'a su mare

pacata una petza pro nadrare.


XV

Aiò a ponner focu a sa kukina

e brusiare a mastru Serra kin benzina


XVI

Kukutu li nabat Papessa

Canneddha li nabat Kikina

deus li narata miskina sa miserina

ki si frobit sa cacada ki sa kessa.


XVII

Su minuieddhu,  

sue s'aneddhu,

 sue su dighidale,

 su contadinare, 

sue su priducu.


XVIII

Kust'e su porcu,

 kustu la mortu,

 kustu lat'uscrau, 

kustu la manicau,

 a kustu non dhe lan dau ca ata iscopiau.


XIX

unnuru, dunnuru, trennere, a bennere, 

a missa,

 cuntissa, melone, memeke e sun deke



su carramerda ‘e Hirillai 

a su Redentore est’isseddhau


XX

Tatana tanka sa kresura

ca sike biet finas sa fressura.


XXI

Missenta Maghiarjia e limbi longa

naschia kin unu pede iskurtu e unu cartau 

ca sa mama fi' kene ammorau

Maghiarja ke a Missenta e anki longa.


XXII

Candho Tatana pissiat a su batzinu

 paret unu traghinu bocau


XXIII

Candho i' mesu caminu pissiat Costanzinu

sas pitzokas fughini ispaporicadas

e andhandhe ke monzas perdet su tinu


XXIV

All'intendhes! a Bukita bih! ki keret sa kumbissia ki sa boveda!

Ah, finar Jubann'anghela at'ite narrere; 

sa fiza 'e Zizerone ki sar bragas mantesas' a filiferru.

Alla bies a Bukita, sa neta 'e Margarita ballabene!

Bih, bhi, Jubannanghela bubulikuda, ki ke bocat s'abba dae sa karkina.

Pisti su coro! Sa biada 'e Bukita, ki sa zocau sos aneddhos a s'ankita!

Ohi sa Jubannanghela iskossada, ki sos kummeros ke broka carpia.


XXV

su corbu nigheddhu keli boket' 

s'ocru a kie non bocat'binu

o una korranca li pittichet s'anca

 cand'est'iskarzonau in palas de sa tuppa

o ziu Perdonau lu currat'

 chi su tributu finas chi no er ruttu


XXVI

Bih 'a Missente ki sos ocros 

semper'imbelaos 

dae sa gana 'e ammorare.

Cola a inoke, kuddhu zo'

 ki su caffè er de surbare.

Non so inkerta 'e cafè

 ma de carena 'e cariare.

A mare tike ghettene!

  E deo ite so nandhe?

So pedes bolandhe tike fugana.

Cola a inoke, casticau

li na' s'isposa a s'ammorau

 ki su pane kere cariau.


XXVII

a su topu s'ispina 

e a cada imbriacu una piskina;

a Kikina sa ferramenta 'e Frakina 

e a s’ammorau sas tittas de Zenia ;

a sos sanos fertas a s'iskina

 e a sos sirbones fusiladas a dosina;

a sar mamas lacrimas de miskina 

e a sor babbos binu in caraffina



su tilipirche ‘e sant’Ussula


XXVIII

Non tokat petta anzena , sa femina 

in kida santa, ka es pekau.


XXIX

A Pipiu pilosu ke sirbone

sempes pilisau ke iscala 'e carru

lan postu su jubale ki Mimiu

ki sar dies es colandhe ke afriziu

ka a brincare no lu kerene né a su ballu

Pipiu pilisau fatt'a is'iscallu

german'e Mimiu tortu ke pilisu



XXX

Missenta Muccadore

juchet'unu libidore

che a Kikina Kotikina

che'rutta a una piskina

dae s'àrbore ispilindh'uliba

secau sa' sa camisa

e si coket' sa fava

e no manicat' basolu

sa grista leza 'a su pirizolu

che cazat' su dolu…


XXXI 

Sidora Kukona kuli lada

bendhet' kokone in pred'è istrada

e chie non 'dhe comporat' manc' unu

na' cher male pesau e matti crudu

e issa es prur bamba de s'abba santa

e matti manna cantu es kuli lada


XXXII

Dali su pane lentu a su bichinu,

 dae costas su bentu che l'essata 

a chie non pacat sa tassa,

sa tassa ch'apperit's'iscola, 

de trucu sa mola si sechet' cantu prima

e de ruttas una dosina 

diat' prima de lu ricoverare

si no a pacau sas tassasa de s'uspidale,

sa carena sor males' li prodichen' e s'iskina

e Deus sa faina lis torret'a nuddha,

sos canes sa buddha l'istrazzen 

a chie non si pacat' sa pensione, 

sos urtimos annos in presone 

colet' a dolore matta

e si non bat'annata, 

Deus lir ziret' sa faina

 in dolores de iskina...



su romasinu de ziu  Kikinu  Kukineri


XXXIII

“In dommo 'e tzia Manzela

faken sor ballos 'a tres pizas

ka sun ghiradas sar fizas

e fin tottus issamben(t)adas.”


XXXIV

sor de Irillai cacan e pissian e non si frobin mai

candh'essit sa luna torta i su Contone

dae su kelu si fughin sos puzones

sar gatos appeddhan kei sos canes

sos sorikes dormin'a sorrokru

sas puddhas crian oboso de binicottu 

sa kroka non bocat' manc'unu correddhu

corconosa sa bardofula zirat'a brent'a susu

e i su cuzone roddhulat ke a pinzirra

candho rughet' i falada prenu e birra 


XXXV

Cada  pride  est'ke corranka 

candho falat' dae s'artare

e a Deus dae mes'è mare

kelu bocat ki sa farrunka


XXXVI

 sar massaias de Gonone

 s'iskuden su kul'appare  

candho sun'in'amore…


XXXVII

Bobore ke cane 'e isterju

candho pranghet'a curriolu

a sos canes pone dolu

pro li lingher' su corcarju

a bobore cari favularju


XXXVIII

Babore lintu ke briku,

fizu 'e don Missente Imbriacolu

in coddos s'a ghettau ki su nodu

una fune posta kin'apriku

no a pendhuliare ke casizolu

ma a cacare in daennantis de un'ispriku.



sa prunischeddha de zia Kiskeddha

 


XXXIX

 Atta, attarju, attarjandhe

sos puzones bolandhe

kolan i su cuzone

sos pridese a sa resone

e sa poleddhas iskappasa

benin dae bhia josso

e a deus kene ossos

ke falan dae sa ruke


XL

Bantoni mesu Tzurphu,

ki non biet s'arbu 'e s'obu

su padente 'i sae su nodu

a manu tenta ki n duas teraccas

ca secau immancu 'e mesu kida

su ki una dosina 'e Janas

non fakene i una bida 'e messonzu 


XLI

 Billu su kindhalu lepiu che furriaiola 

ki jocat’i s’arjola, e ki cada 

crapuficu li paret’ una ficu.


XLII

Perdende è’ su tinu e l’ha chi su bullinu.

Billu su panatteri chi dae su furr’inchesu 

che bocat’unu sisinu. 

Saliu Gonà! 

Chè arrangada è Lodè!

Saliu Jubà! 

Chè casu romanu frattau in beranu! 

Su manzanu non chè coles’intregu 

e su borta è die a cantos chè turrone

 presu e a s’iscuru che finas sa carena

de merda una prena ti picchete dae su seranu



su calike ‘e muru, s’imbilicu ‘e nostra signora


XLIII

Battore battiu dae mare

in bucca 'è un’astore

s’adescabat à ficadu è anzone

candho falau l’hat unu puntore

ammentau s’ha chi fit’unu puzone

ligau a una camba è ozastru intre 'e presone.


XLIV

Kikinu Kisina pro su dolore 'e iskina 

bibet su binu e perdet su caminu

 kirkandhe sa mama addobiat su babbu

 mortu a irballu es torrau a kisina 

e kene faina li dolet s'iskina a Kisina Kikinu.


XLV


Bibe Predè' e mancu unu mutu.

Bibe Zizzè, bibe.

Filì, ghett'à bibere.

Manna nina!

Tottus a cantina.

Nannicocco.

Presente!

Dassa su giarminu e ghetta su binu.

Dassa su binu e marra sa ghirada. 

Poi kollike su sarmentu, non che lu piket su bentu.

Commo kumbidat kie non ha fattu ziru.


XLVI

Bobore Postale ha fattu su sale

 ha fattu sa murja e ca ghettau su casu 

e candho li dolet su costazu

 bibet su binu a rasu e accattat su pasu.



dae sa kotikina sa kessa, dae sa kessa su lustinkinu


XLVII

Filì, ghetta a bibere e a sa muda.

E prenala sa tassa, chi su binu no es pruvera.

Un'annu che bagassa colese.

Su binu 'i sa tassa bibekelu ca er marrau.

E arau.

E pacau.

Si Pascale non bibet binu, sa zocau su tinu.

Un cantu 'e casu prenat sa buza 'e binu.

Nannicoco prima non beveva e ora non ne lascia.

Chi assaggia il vino di Gesù non lo lascia più.

Tottus a cantina a ber la medicina.

Tottus a su zilleri a rider chi sue Marreri.

E bevete finchè ce n'è.


XLVIII

Comar Zenia ki sor murros ke tamata

timendhe sa sisaia e s'ocru malu

buffabat su foddhe 'e tziu Foddhaiu

ki sos ocros ke titone e kene grabu

kircata s'askisoriu cubau i sant'Ussula

keste unu foddhone prenu 'è benedeu.


XLIX

Mimiu Minninnone uricras de farkione 

intrata kene resone candho kerete a presone

si i su zilleri li nabana: ite keres a bibere?

Latte 'e titta de donn'Elène culibianca.

E atteru?

Kin papassa e binu biancu.

Ite bi kerete i sa dommo ‘e re?

Sa prena è binu ki ca pikau a Noè.


L

Anninia, ki sar ghinghibas kene radikina.

Anninia e dormi ke Ghirielle sutterrau,

ki sa radikina kene ghinghibas.

Su puzone ki pitticat s'akina collit arkibusada.

S'astragu faket ghelea i fora 'e s'apiaryu,

 a su massayu e a su pastore ki non falat a Campidanu.

A ora e  morrere  si nor ghelat su sambene i sar benas.

S'astragu a s'omine imbriaku li faket sas 

 urikras  ke kokorosta 'e puddhu galibardinu. 


Murtamaria


sa murta de sa mama ‘e deus


LI

Bakiseddhu Koddhanzinu

sa puddha topa 'e su contone

e Kikina sa mere 'e su muntricu

ki' Manzela conki galana

e Marieddha ke luzana

falana a sa funtana

a prenare una broka 'e abba

a ghirare de abba sa broka

ma si su bentu las tokata

roddhulan ke padeddha anzena

ki cada manzanu es prena

de minestr'è merka e filindeu

ohi su cannau Mateu

de Innassiu conca 'e cravu ,

kes truki curzu a cara 'e pike,

palas de pinna, brente 'e baione,

cul'e roda e anki tortu,

arkiles d'ozastru e pedes de boza

no li mogat' foza a lu numenare

ca salia è s'abba 'e mare

rankiu es su belenu

è durke fit' Maria Papassa

jaja 'e Duminikeddhu Diskissiu

pesau a badaloku supuzat' abolotu

intr'e su buzidorju candho keret ghiraitos

de cokere kin'ozu porkinu.....


LII

Sos crofarjos de Garteddhi, 

ki sos okros a s'affassù, 

sun postos de cucutu 'e kuzicaos de saketa, 

pipana a zigarru, 

ki su nasu ruiu ke rosa 

e sas urikras nigheddhas ke pike.


LIII

Prades andhana, prades torrana,

 e su kumbentu è semper firmu.

Daeli unu soddhu a su makku 

e si lu suzat ke bruskia 'e ribu.


LIV

Romasu, ke notte 'e tribulas

Romasu,  sùtile kei s'aghera colada

Romasu, lanzu kei sa ruke 'e deus

Romasu est kie non jubilat dae su muntricu: 

Petta bio e petta kerjo, 

de akisorju ka krompiu mes'annu.

Mal'à s'imbilicu! 

Ca ti piachet s'akina marrada!

Ispidu fatu, petta nusiada.


LV

Badore cando biet ghiraittos

imbrataos de ghilinzone

si linghete sor murros ke mussitu

ca dae s-arkile li catzat su frittu

kei sa brente prena de ispaitos



sa mura, murikessa  e su rubu ‘e Nannicocco


LVI

Caraeluna. Carassole. Caraecuku.

Saliu, s'abiu 'e sae sulis.

Intrandhe a biddha be's' abbadorju

Ma i su trolliu e'su labadorju


LVII

Maria Tzikiddhosa, semper'arrennegada, 

ki sor murros ke gherdha brusiada,

 ki i su labadorju si moricat

 e si frobit su ghesparju 

e si gastata in binu sos soddos de sa bridica


LVIII

Tziu Predu Piskeddhu – 

ca no iskit'a gruspire 

- abarrat' a sa muda


LIX

Su furone no morit de gana si no er mandrone: 

ca i sa butecaria bà sempere ite furare.


LX

Antò, boca su murguè ca er morta 

santa Margaritona ki sor tzokulos

sa mastra 'e sas partorentese.

Kusta ke keret' bibia. Ghettakela, kumpanzò.


LXI

Pilurzi Animamala e ruttu i sa predalada,

tatau de binu 'e casu martzu,

sikindhe ke coete duos fermese 

mannos ke tilipirke brincadore. 



LXII

Sor bezzos de su kontone 

 sun'à barba è santu: fatt'e lassada.


A su zibileu curren sa  s'irfainadas postas de 

zippone a suzare turrone e biber muscadellu.

 

Su furone no morit de gana e si no 

es topu accatat' sempere ite rodere.



 frore  ‘e mudrecu 


Surbat' sa surbile su focu 'e mes'agustu.


LXIII

Su latte ki su pizu berbechinu

a Battore ke ruttu i su caminu

fakendhe a sar feminas s'azzinu

ki s'ocru puntu ke a Zikinu

ki a mundhu perdiu e kene tinu

si moricat ses'obos i su bazzinu

ke murghiola 'e muscadellu  prena 'e binu.


LXIV

Su prantu 'e Mamea Pranghiolu: Ohi ohi mamamea.

  (A piena voce):

a inoke carrulantese, lamiarjos e secaprederi,

 ca Biasu à  bokinau ker morindhe 

ca cata ingurtiu unu bullinu

 ki jukiat a istikinu 

dae su mese 'e nadale i mes'e dentese


LXV

Sa pruvera no es paza

e si la supuzas' pesat' prughere.

Puddhikina furriaiola manica su ghilinzone

fakeli s'obu a tzia Rosa ker galana e zeniosa


LXVI

Nanki ke rutta dae sa groppa...

Kie?

Santa Margaritona gaddhighinosa, sa prur galana 

'e Orzai ki sa brusa galibardina.

Ja e' nota sa puddha k' à criau!

Sa ki manicat su ghilinzone pro fake's'obu a duo ruios.

Mira a biere.

Tantu no lu connosket' su goloppe!

E li piachet finas sa papassa!



ghiddhostre a sor mundhadorese


LXVII

A kikinu kikaiu

falau l'at'unu raiu

dae supra 'e sa terra

ki' su kelu est'in gherra

a corfor de busile

cubau i su kubile

intr'è una tuppa 'e kessa

ke lepore in sa matta

i sa coda e s'isposa

Perrolu imbarat sa conca

supra 'e sa  frandha

ki kuzicat' sa janna

de sa tanca prur manna

ki pasket' sa zente de cada zenìa

i su pradu 'e sa brente

 ki dormit'anninia


LXVIII

Sos puzones de Santa Ruke

 bolan a Irillai ki s'Ispina Santa

Sos puzones de frà Ignazio colan

 in Tonara e si gustan de nuzola

Sos puzones de santa Lukia ghiran

 dae Gonone tataos de zarrete

Sos puzones de Gonare battin 

sa temporada gustaos de binicotu

Sos corbos de Irillai bolan in cumpannia 

supre'e su vaticanu a ke lassare

 su presente ke giarminu.


LXIX

Kikina criaulu cria

unu fizu a cada babbu

si non podes de petta

fakelu nessi de istrazu.

LXX

Orrios de poleddhu a manzanu

ispapatan su kelu ‘e beranu.

abba netta es sa colada

sa ki bibet s'ammorada


LXXI

Su sindacu ha ghettau su bandhu

pro s'urtima die 'e ocannu:

s'arbe 'e s'obu a sos giarminos

sor bambos a s'iscallu

e sor mortores a galera 

e ki s'uliba falete 'a sa prata 

e no a sa corte 'e su porku.



s’iscraresia, irbutu ‘e fra Ignazio, sa trovoddha ‘e Jacupiu


LXXII

Ohi ohi sa carena, nà Pompoi, 

sor diaulos dae sa cadena 

an'isortu sas penas de s'iferru 

pro pessikire sos ki sun ke a mimme

 ki timen s'iberru.


LXXIII

Kikina murros de krapikera 

ki sos cavanos tintos a gherdone 

kurrutandhe est' pur de un'annu su maridu 

ca tres'annos l'an dau de presone. 

Kikina murros de krapuficu.


LXXIV

Surbadore Pissialetu 

s'irgrisiu è su Cuzone  

candho colat'ì su Kontone 

 che lu ghettan'à una tuppa 

 bobore matta è suppa 

pedi' lepiu chè furone 

si no es cott'a cassola 

 no manicat pett'è anzone...


LXXV

Fraluisi lisiu ke arbu 'e obu

ke rutt'a una brazz'è karkina

irrocos ghettau at'à dosinas

ka ruttu ke l'est su ruiu 'e s'obu.


LXXVI

Kikina crialu cria

un'obu a tziu Kiskeddhu

c'à sa fattu un'iscanneddhu

de ferula 'a punt'è mazzetta

Si ke rughet dae s'iskanneddhu

non bat' kie l'arrizzare

ca sas'abbas de su mare

sunu malas a serrare



frore ‘e gardhu non ponet lardhu


LXXVII

Compare Foddhone bestiu 'e furesi,

timet' sa titula e s'aghera pùdia

su casu rodet de Tiesi

ki i su contone li porrit tzia Lukia

es casu ki non buddhit i sa lapia

ma i sa buza prena de binu 'e Arzesi

ammoddhicat ke anim'impedia.


LXXVIII

Pilurzi kori moddhe, ite fakes sa duminica?

Si bata kie lu mantennere, ponzo su filiferru a su porcu. 

E tue?

Andho a sa missa 'e santu Jorgj e mindh'intendho duas.

“Dae soru 'e sa janna”? E kin kie?

Kin Kikina conk'e furcina, 

buk'e cravellu e ocros de papassa.

Sa sorre 'e Diecu sonnicrosu e irfainau,

 ker fadicau dae sa gana?

Issa este. Asa a narrere: 

fort'er finas su kerku ki rughet a istrale.

Dolore ispinghet' boche, nabat'annu socru. 

Bell'ebba piperuda ligada a s'elike 'e s'ena

Tziu nas'è farkione post'è gappeddhu

 ki ghettat' sos pedes ke frullana.

E ite ar de narrere tue, 

diskissiu post'è frandha!

Ja medias tue, a car'e ficadu perdiu 

 ke a Predu Feke ki rughet'i su faladorju.


LXXIX

A' murrunzu 'e brente sikin' sas iskussinas, 

nabat' tzi'Elene Kurzeddha issindhe dae cresia

 - i s'incurziadorju, iskurta - kene si sinnare,


Su bonette kuzicat' sa conca a su mere

Predu Kivarju naskiu est i frevarju

e kubat' su priducu e' su teraku

Bobore Puntore kreskiu est addozau

Filize Fittianu – romasu ke filike,

 non faddhit'una die a su tzilleri


LXXX

Brodu de Ohiai, merca a Irillai

Domenica, presciutu dae Fonne

 e patata dae Gavoi,

Lunis, petta dae Orune e makarrones

Martis, ozu dae Oliana, e casu dae Orgosolo

Mercuris, talco dae Orane e Oniveri,

 tridicu dae Oroteddhi

Jobia, binu dae Durgali 

e binicottu dae Mamuiada

Kenapura, melone dae Baronia,

 ambiddha dae Garteddhi

Sapadu, prides dae Bitti, santos dae Lugula e casu dae Sarule


LXXXI

 Hannah cuccuri lada 

Dae candho m’est’toccada 

Sa luche de s’impuddhile

 Galana chè sae aprile 

arbeschete ‘ sa zorronada 

Annah cuccuri lada.


LXXXII

 Fi' die die morindhe e sa 

notte imbeniente ke l'ata accabau…

Ah, non dormit kene basu.

 A lu bies, mola 'e truku 

alloddhiau, ka si keret basau. 

Basati su cul'è  su poleddhu.


LXXXIII

Su pastore si connosket dae su fruskiu.

Sa frundhia li deket pro istorrare su tazu 

(o gama? Come branco o gregge) 

dae su labore, marrau ki sudore

 pro fakere makarrones e kokone.



calabriche pissialettu


LXXXIV

I su zilleri bolat su puzone

candho su binu dae su karrazolu

lu ghettat' Kikina ki sa' nadikas' ke melone

de iberru candho ker finiu su pirizolu


LXXXV

A cada carru su boe

 a cada boe su foete 

e a cada criu unu coete.


LXXXVI

Ite ses karramerdandhe, mannu 'e badas

kin kussu tzaravallu 'e sor tzarrones

ki sa manu colan'a sas'predas ladas 

prima 'e imbarare su tafanarju 'e sos carzones


LXXXVII

Daze su filindeu a s'isposa prima ki su

 cabaddhu ke la ghettet' i su tremene.



froria e sa tiria ki durat’ un’or’ebbia


LXXXVIII

Predu Picotu pesau at'abolotu

 candho cà connotu unu boborrotu 

nigheddhu kei su zigottu i soru

 'e su binicottu pro sos papassinos


LXXXIX

Ite fakes cada die?

Korrias.

E handhasa ammorada?

Una ki ma dau doiki impinnos.

Koment'est?

Donosa e galana, zunzella dizosa e pedi lepia.

It'es, toppa?

Makè! kuzicata ki sa fardeta 

sos arkiles dolaos a askiolu

Ite li nasa?

Ki si la dassan'issire abba lapp'a pedire.

E issa?

Croca croca bocalor boca nessi duos correddhos.

O raju!

Ki ti falete a ambas'alasa.


XC

(piccat’a Predu Macoco s’iscolanu,

 cà ti la dà sa renda [sposa Macoco 

che ha una buona rendita {il suo nome:

Macoco, sciocchino, rende bene}] cando

 li passan sos grillos, ceppo di ferro ai piedi del reo). 


Pride in katolas paret zacanu topu.

Diddinu Dighidale s'urtimu arribau paret un'arrabiu.

Gzesu Gristu lanzu ke tanake.

Santu Zosepe siku ke corru.

Brodu a su pride, petta a su jacanu.

Sor frades Lobina furan su lardu.

Luisi Licanzu si non bat'petta 

manicat' fraska 'e murta.

Troddhia 'e crapa, ghio 'e bacca, 

Mallena er macca.

S'anzelu 'e sa guardia a una corona

 'e ficumurisca e una collana de ficusicca.

Compare Pricone no manicat suppa.

Frobie a tziu Kiricu ca ses cacau.

Su porcu forrat' kirkandhe sa landhe sicca.

Nicola Nuzola pedes de boza e pilos de ghiddhostre.

Missente Marranu est'a conca 'e mazu.

Franziska ki sas trizzas a cordonete.

Bennardhu Conzinu lamiarju a conk'è moiu.

Jubanna e Kikina sun' a cara 'è cucu e a pedes d’astore.

Tatana sirdentada masticas

 sos papassinos ki sar ghinghibasa.

Su muscadellu 'e su piscamu 

a Sarbadore ca i s'ora 'e su bisonzu

 lat'istau su poleddhu a su misSegnore.

Muttie a tziu Zizzu ca Biasu ki su 

bacallari kene krastau lat'apostemau.

Padrenostro, avemaria, su credo cantau e su murru pistau.

Muttie su tumbarinu ki ghettet' su bandhu:

 kie keret comporare un cantu 'e Brasile

 boket kentu francos.

Sant'Eufemia 'e Lollobe manicat sas sebadas 

cat'in gana ca sun de Predu Perdonau.

Gabina Peddhegatu, ki su kurkuddhu isconzu, 

parete una surbile ki sar gangas' ufradasa 

moricandhe una crassanera prena'e cassola 

'e grandhula.

Sor de su Cuzone sun kene cacadorju.

Pascale Bibidore bokau fora dae sa kresia 

'e Santa Ruke cat'iskutu a preda su pride 

ki keriat a si cazare su bonete 

e non keriat'a sonare su sonete.

Santu Biasu duttore at'imbenbtau

 sa ruke e cazau su puntore.

Sos karradeddhos de mussegnore roddhulan i falada.

A Deus colau su carvariu lan kumbidau su rosoliu.

Diddinu Butekeri  sambenosu ke greku 

ki non data una gutia 'e sambene. 



su melaidone ki iscossiminzata


Sa monza chi parat’s’uricra. 

Su para chircante chi su parpellissu.

 A fora sos santos dae su nitzu. 

Ohi sa rikillia de terra santa, 

istrinta chi sa cordonera (presorju). 

Sor busincos chi sa busa,

 sos alarpos chi su burrutone. 

Brusa è buttones, Scroto.

Luisu Lubrè, nome del diavolo.

 Biasu Conca è mortu (teschio, calavera).

Bih a Biasu su Biadu. Su biadu ‘è Biasu.

 Biadu Biasu ches currudu. 

Fizolu. Bardile. Bertumeu. Jorji. Predu Pera. 

Piriku. Cristolu. Missente Milianu.

 Pepe Bonete. Careta. Mucadore. Biasu Busuca. 

Pepe Coete. Biasu Busale. Bascaramene. 

Pepe Burdone. Banne Buza. Pascale Gabbale.


Nina Karai non si labat'mai

Kikina Trocofai andhat 'goi e ghirat'gai

Pipina Nuzola si koket'sa corjola

Pepa Luzana iskudet'sa mama


Sor de sa marialodè

pissiana su muru e cacana a terra 

candho morit su papa prima 'e su re

ca su papa bolat’ ke culumba

e su re ponet radikina


su male benit a kantàros

e sic'andhata à unzas


Tadeu tanca sa janna,

a s'anca su ribale ti mossata.


Perdeu, tanca sa janna Tadeu.

paddheu tanca sa janna perdeu

Tadeu, tanca sa janna perdeu.


Tadeu Tanca s'aghidu

ca falat' su léntore

fradile 'è su pùntore

chi timete Sùrbadore

cà l'astragat' s'anca.



su latoricu ki lubat su poiu e uffrat’ sa minninna








su neulache ‘e Neoneli


 Donn'èlene, matta 'e foddhe, troddhiat 

kene capu  finas'a ke l'issire s’ispurzu.


Biasu faddhi boes, ser mortu 'e 

manu sua i su canale 'e Borbore.

 Santu Jubanne priducosu romasu ke tilipirke.

Pipiu Punzita conka 'e cravu.


Missente Mandrone fachet' corbulas' i Mamone.


Sa bell'istranza ki zirat sa fardheta ke bardhofula.


Tatanu Secotianu non balet' manc'à titile.


Bibe a sa salude ki supuzat sa bragheta.


Nostra sennora ki isperrat' sa melagranada.


Nostra segnora de sos pizinnos 

iscurtoso iscappos e malo a ghirare.


Maria Menacra sika ke frundza.

Non Maria Petena ca de males es prena. 

Maria Luzana ca non morit' de gana. 

Non Maria Letzolu ca candho cantat' ponet' dolu.

 Maria Frunza ca contat' chi s'incunza. 

No a Elene Kulilada ca ja non li piachet' s'arrangada. 

No a sa muzere de Pepe Bullinu ca li mancat' mesu tinu.

 No a sa muzere de Predu Priducu ca li dolet' su brinucu.

 Sa muzere a Gonario Massaiu l'iskudet' a kikakiu


 Ite à manicau Deus i sa ruke?

Duos basolos pittudos.

E candho ke l'han falau?

Fit mortu.

Comente fin sos ocros?

Ke kuli luke.

E sa mama?

Addozada kè iskut'a fuste.

E su babbu?

Comente Deus kerete.

Dispiakiu?

Su kes colandhe prenat' baiones de dolu.

E su babbu mannu?

Nabat'a sor fizos:

 dògaebos pizinnos dae su furr'inkesu.


Aite tila sa kradica?

a ponner' kradananka

chi ferta esta' un'anka

kei sa conca 'e Farranka

dae sa gatu chi sar farrunka!


Biasu Ballizau a ddolore 'e costazu

tukau es ke a zaia kirkand'azu

finas ki ghirat' sa muzere no 'a pasu

Filurmena cara 'è fermentazu


Bantoni Tosturrudu, nas'e cubidale

su rinale ca bortulau prenu 'e merda

ki sa matta prena 'e jotta

ker finiu i s'uspidale

Totoni murros de puale


Kosome kin Damianu

benendhe dae su Campidanu

anziandhe i su Berrinau

san'allutu su zigarru


Deunisi Dirreddhu, ocros de farivari,

ki kakat'a gràddhara kei sa crapa

dae sa fravika 'e Roma

à fattu unu puddharju


sa filossera chi merculis de lissiba

pudat sa murtas 

che puzones chi han pitticau 

su pupuyone dau su burdone 

e han dassau su foddhone, 

unu malune e una bayone.


 ( Innassiu Diskissiu no er diskente

 ki a disora arrodat' so' lipuzos) 

( Kikinu Fraellinu, ki una diskeddha 

si jocat' del casu porkinu,

 si no si dirmaiat dae sa gana i su caminu)

Una diskeddha de latte 'e bitella 

a Kiskeddha cà dispazau s'ammorau,

 Innassiu dilicu ke lizu,

 naskiu a poddhike in culu; 

pro si pikare a Kikinu, su dissipulu 

'e dommo ki no est'andhau a iscola


su dinare es ke tafaranu a su poleddhu

e non dhe manicat mancu su cane

...ohi su Zizitu meu ki ses tue, e cantu ser feu...


Tandho, compar'Antò, ite nobas in bia josso?

Ba' pac'ite narrere, è sempe' su ki deus kerete;

Miskinu Mimiu manimutzu ki

non si cariat mancu sa minninna 

ke a Mingroi brentepuale

ki sa minninna non li balet.


A su topu s'ispina 

a su sanu medikina 

a su dialu surba a s'iskina 

a s'anzelu meu una palita 'e karkina 


 Mastru Biasu iskarzonau 

s'ha cottu sa gatu

Sa die ker morta donn'Elene

 sa muzere ki brinkabat ke tilipirke 


Bantoni mesu Tzurphu,

ki non biet s'arbu 'e s'obu

su padente 'i sae su nodu

a manu tenta ki n duas teraccas

ca secau i mesu kida

su ki una dosina 'e Janas

non fakene in cantu campana


 Un ispidu à prenau 'e petta bubula - 

I su poiu 'e s'abbatiza, 

li nata a sa pipera: narachela.


Dae su monte a Irillai

bhi falat’ abba frisca

In cada cantareddu


I su monte ’è Casteddhu

han fattu su recottu

Chi su latt’è Zigottu


Sa die ‘è su cossolu

L’ha fattu s’abba nodu

ke ispina mala a Biasu 


I sa marialodè

Hana mortu su re

Ca fit’ pissiandhe i sa prata


I sa brazz’è Irillai

Labat’ Toniarosa

Chi sas titas goi e gai


I sa brazz’è mariafrunza

Si gherran’à s’istrumpa

E finas a cazzottoso


Sor de Lollobeddu

Gustaos de sambeneddu

Non cacan carradeddu


In zosso in predeistrada

Si iocan’à cazzotos

otto polizotos


So segnores de bia josso

Manican’ a mesu die

E cacan’à sa otto


Sor de bia josso

Pissian à cad’ora

Ma cacan’à sa otto


Sor de fossu loroddu

Manican barracocco

Finas chi sossicheddu

E ne cacan pur de otto


Sor de sa marialodè

Jocan’à cartas

E a terra iscuden su re


‘à Deus unu poleddhu

L’han dau sor de Lodè

A issu cà nanch’è su re

Cà s’ala juchet’chè puddhu.


Deus settiu ’à poleddhu

Che ruttu faland’à mare

Parau l’at’un’iscanneddhu

E nau’à tando’à si sinnare


Commo ja si la’ fattà’è linna.


Lubrè bell’è galanu

Bambu est à iscutasa

Dae cando at bidu cussa

Li paret semper beranu.

  Lubrè bell’è galanu.


I sa prat’è su contone

Isettan chi sos’astores

Jochen chi s’arcu è chelu.


Sos catteddhos de su Contone

An’accattau’un’ossu

ki fi’ gal’à rosicare.


Korju, korjolu, korkarju

sos pedes de Kivarju

ki fin tortos ke ozastru

ca lan fattu sue s'orju


Candho morit kussa musca 

fatta a sa grussa

si zirat ke bardofula lena lena


S'orcu a pacu a pacu rodet su costazu

punnandhe a sa intrannas kei sa pica

sempes kircandhe su ki kircat s'orcu


Canta si keres cantare

basta ki ispargas sa boke

si no dae su sole a inoke

sa luke nos podet mancare


Cantet kie iskit a cantare

ke sirena ki cantata i su mare

ke diaulu ki cantat suttaterra

ke coglione ki keret fagher gherra


Sonet kie no iskit a cantare

surbandhe pipiaioloso i su jocu

buffandhe si keres allugher focu

ke bentu ki fruskiat i mesu 'e mare  


Kikina Karai, sa prur galana 'e Irillai

Lke prenda issia dae s'ispriku

ma ispinosa ke matta 'e rosa

ke a nostra sennora 'e okannu

sa puddhikina bianca 'e su kontone

ki cancarat' sa manu a s'andhatanu

ki su mese 'e sant'Andria  

la keret cariare prim'e la coiubare


Candho sa petza torrat'a kisina 

su puddhu 'e carrasecare

 ca finiu 'e caddhicare   


Ube colat' Kikina Kakoi  

s'ispartinat sa kaskasina


In kenapura santa dali a su retore 

(su puddhu 'e casta o cappone di razza) 

una bayone 'e petta e puddhu 

cott'a mudrecu 

e ti iscudet a libru


Badora ja er baddhosa 

- e no repiat i sa cadira - 

commo cat'unu fizu pride 


Orrios de poleddhu ispapatan su kelu:

Ohi ohi su primadiannu

Cada die er bona pro manicare

  bibere e cacare.


Ohi ohi sa carena, nà Pompoi,

sor diaulos dae sa cadena

an'isortu sas penas de s'iferru

pro pessikire sos ki sun ke 

a mimme ki timen s'iberru.


Kikina murros de krapikera

ki sos cavanos tintos a gherdone

kurrutandhe est' pur de un'annu 

su maridu ca tres'annos 

l'an dau de presone.

Kikina murros de krapuficu.


sa massaia 'e su cuzone

faveddhaemi a Zommaria Zameddhu

c'ata imbentau a manzanu su marteddhu

pro facher a sero un'iscanneddhu

chi deo appo una punzitta 'e ferru

a sila cravare i su brinucu candho li dolete.


Non ba drangalloi ki no' li dekat''unu zistru

kei su mastr'e' iscola 'a nasu 'e zirabarkinu

ke a quddhu ispilicambas ki sa ancas ke rana


Ti lu cazzat sa turulia su gaddhighinzu!

Bastante ki progat pro no mancare s'abba santa.

Su mucconosu! ki s'iskissit so' naricros 

a terra e lo labat i sabbasantera!


Tocca, tocca. Ja t'ha accasazat ki su fuste!

E ite ses krokindhe,  idear malas? 


A su zibileu curren sa  s'irfainadas

postas de zippone a suzare

 turrone e biber muscadellu.


Sos puzones de Santa Ruke bolan

 a Irillai ki s'Ispina Santa

Sos puzones de frà Ignazio colan

 in Tonara e si gustan de nuzola

Sos puzones de santa Lukia ghiran

 dae Gonone tataos de zarrete

Sos puzones de Gonare battin sa

temporada gustaos de binicotu


Sos corbos de Irillai bolan in cumpannia

 supre'e su vaticanu a ke lassare

 su presente ke giarminu.


A furare petta bi keret ankas lestras 

e dentes bi keret a la gramuzare

Sas iskalas de su mundhu 

sun fattas pro anziare 

a ke falare dae sa ruke 

bes' su lassinadorju.


Tocc’a s’arjola! 

ki su bentu kes piccandhe s’armentu!

non kirkes kimera e ben’a messare!

nàa, o irfassau konkicanu, lassa sas pizinnas! 

ki no ar mancu un armuà!


s’arbu ‘e s’ocru

s’abba ‘e s’ocru ti si sikete

s’arbu ‘e s’obu

saliu ke cul’e murja

s’ozarolu ingurti,

 ki no est unu pupujone ‘e agratzu

ingurti, ki no est rasta ‘e tridicu

Bibe su latte ca ti faket mannu. 

Non ndhe kerjo 

si no er de poleddha gal'a anzare


De kie es'sa neke? 

De sa mama ki no la zocau a iskulivitasa.

Kuju es kussu culifurriu?

 Fizu 'e Kikina Kuliluke.

Sae 'e sos kulurjonese? 

Issa, kummeri lada.

Ca kurrutau s'isposu ki sor 

murros intintos 'a gherdone!

Cada kulurjone es ke corcarju.


Su porcarju bonu 

ghirat'a sa femina 

unu lallanu 'e landhe

ca es puddhikina criaiola


Su pinnone 'e su Rosariu

l'à fattu tziu Burdheddhu

ki sa matta e unu cocone

ca i manos jukiat  una tanatza


Peppantoni  non keret abbarolu

ca bibet sa kranatza 'e tziu Zerdanu

manicandhe sa petta 'e Milianu

kest'abis abis e non bi keret pirizolu


Isungra su pizzinnu ki non piket ampramanu 

e naraliu ki sa supa si faket' ki s'abbacotta 

e s’abb'e mele iscumbatiu est un'abbattu


A' bruncu a' fossa e galu a istripitos!

Allu bies! Morindhe e si keret galu iskiu!

Ki non keli colet nuddha a su puddhu 'e casta!

Bih, bhi! Ki su baule 'a pala

 e pessandhe a s'jspertare!

A perdiu su tinu e keret galu binu.


Cantan ke runkine kene grassia

sos corbos nigheddhos ke pike

Su rusignolu canta’ kene pasu

finas ki no frorit sa mendula i su kunzau


Bae e troddhia focu a mare.

Keret abba e li'a data’ salia o kin akedu.


a Missenta sa mere'e dommo

- Missenta ki sos concales 

juket ke foddhone 'e akina

sikit a codias ke monza

santu franzisku lanzu e kene pane 

afriziu  e matzocau ki anziat i s'iscala 

pranghendhe kene dentese

e kie s'iscala falat ridendhe 

ki sar dentese

postu e daga e garrigu 'e cocone 

Missenta sa massaia 'e dommo

dassa so santos'in cresia

e piccati nessi a Predu Pilurzi

ki a sa luzana l'arribat' ki s'istrale

ca s'abba pro s'arjola

can bortulau dae su puale


Ja ses'intesu

sor de  Linghesu ti kurrana

intro 'e su furr'inchesu


Billa 'a Kikina Karai

 ki dae su latte 'e puddha 

faket merca pro coker' unu corru

 'e crapa maka ki s'arbu 'e s'obu


Dae candho Peppantoni er daziante

sempes prus'este afframicau

e si lu biet pesat finzas su pekau

e su sale ki li mancat a Bastante

s'iskuru 'e sa notte ke lu pesat

e pesat sa luke ki arbesket cada die

ke a candho ke li colan sor furones

ki sas'ungras pinnicadas ke marrones

Pinzirra pesat su kerrer bene

e sa grassia connosket ki lan fattu

pro kussu ke li colat cada gattu

ki bocat sa farruncas ke a pettone

candho a primos d'agustu

colan sos prides garrigos de nibe

pro faker su gelau a sa Signora

issu non biet in cuss'ora

ca lan porriu unu puale 'e carapinna

ca an'iskiu kissu puru è Surbadore

Pinzirra ki su daziu ponet a su luttu

franku dassat colare su dolore

ma una goddheta li ghettat a su piore

ki no là ghirau un isterju 'e filindeu

candho benin sas pizzocas dae sar biddhas

a tokos de risu e ballos de sonete

si l'inghirian e li kazan su bonete

e lu porrogan ki su zeniu ke a cuddhas

- Pinzì, de ite er mortu babbu tuo''

- Afriziu i sa ruke ke bandhuleri

ma tue non tokes su tinteri

ka su sambene er de beku e non de kuku

sar notter malas ke ghetten a su puttu

e oras bonas li toket a pinzirra

-Pinzì, si t'anzian de gradu

ti faken contoneri

gai bolas dae kustu kulumberi

finas a sas pettorras de su pradu

-Si finas mi faken doganeri

non peso s'ora ne s'umbra e unu kerku

su manzanu lu colo kin Pedassu

buffettandhe muscadellu kene Fracassu.


Cumpanzos de maccarrones: 

 ube bat'abba buddhindhe

ba' maccarrones cokendhe. 

 A mesa franca fraku 'e petta. 

 Su lepore si connoskete dae s'uricra. 


De barras ja e lestru

A ti prenare su buzzale

Su brodu  chi bibes  a puales

Che' poleddhu incaloriu

Chi ghirat  garrigu ‘è linna

pro andhare a ammorare


Sos segnores  de bidda 

si kazan sa zikkiddha

pro si gustare 'e ghiraittos


Manzela coddhi galana 

sa brocca i sa funtana 

la prenat’de filindeu 

santu Jubanne perdeu 

fit’ fradile è Zesugristu,

 pesaos che a’ Mingroi semper’a sa jeuna,

 chè crios chi jocan i Seùna, 

chi Nicolosa Iskandhulosa a matta è filindeu,

Kallina Melagranada sa zunzella ‘è  bichinau


Deo so fattu pro dormire

pedes non zuco pro fughire

né alas iuco pro bolare

ma s’istampu juco pro cacare.


chi sos ocros chè lantione

 tatanu chi sos trastos i fora

candho dormit'ì su sostre,

bocat' sos trastos a fora

Predu Pedassu kuzicau è sassu

a karena è parastazu-

non colat i su passadissu

collit' su dinare i su cadassu

ohi su frore in brent'è monza


Bobore Cacaroddhu e alloddhiau e bandhuleri

chi sos cavanos chè pane imbridau

a bobore connau l'han postu s'abbocau

 ca no iskit' su ca nau-

 a secau sa bela'e s'arantzolu-

bobore matt'è kassola ja est'andhau a iscola

surbadore brent'è laccu - lapia e lapiolu-


bobore su mandrone si li fidas su 

minuiu fachet  finas su furone


ube ba' tridicu ba' pane,

ube ba' patata ba' ghana,

ube ba' bisonzu ba' priducu...

...Predu Priducu, nasu 'e muku,

nasu illaderau, Predu ses kakau



a Pinzirra mannu una lakinza

a su fizu minore una binza,


Kiskeddhu mannalitarju, sa paza a su pazarju

sa pinna a su tinteri, Zikinu tranzilleri


a so' santos topos una kolada 'e karkina

e a kie si lo kirkata, raios a dosina


Gaetanu manica sa fave'è lardu

 ca sa petta chi su gardu cher finia 

e bata una foza 'e caule 

ki la manicat Tatanu 


bobore che cane 'e isterju

pranghet'a curriolu

a sos canes pone dolu

e si linghen su corcarju

 bobore cari favularju


a bobore cacaroddhu

piachet su soddu e su binucottu

piachet s'arrangada e sa femina cojubada


intesu l'à? Nan'ches culi moddhe!

 E korcat chi un'ateru mascru!

Unu ram'è ozastru li rucrene 'ì s'iskina. 

Pro mene mancari corket'

 chi unu beccu ke crapa anzada.

 A bortules cada falada facas tue.

A ite deo?

E a ite issu? Cantu prima 

s'affissu ponzan de chie naro deo.

Narachela.

In corpus medha


i sa preda manna 'è su Kontone 

 juran sos favularjos chi non han bidu

 e nen connotu mancu 'Antiocu cul'è sisinu


nostra segnora mama e Deus

Maria sa Dilica de Irillai

fatta 'è bridu ì' susu e in josso

battia dae Thiscali a poleddhu

chi pesabat a gardhu Bennardhu 

Rubeddhu


i su kontone ligau an'à badore

ca dae cherbeddhos sumiat'  su sudore

che a Mimiu Montesantu

chi su risu bortabat in prantu


i su kontone pres'ana a filize

rizzu a sa coa 'è su poleddhu

finas chi colat badore banneddhu

chi sa cara libida chè ambiddha


i su kontone can bocau s'imbarrazzu

chi cadaunu à cubau sutta su lettu

finar maliche ch'irgarrigat' s'istrazu


imbarau ja ti sese 

a una crapa anzada

galana es che ammorada

chi si cheret' mazzocada

imbarau ja ti sese

commo ja chi bi sese

furriala cada mese

duos e unu fachen trese


ohi mama chi m'ha fattu

prus tortu 'è codiannatu

chi sor murros a pistoccu

cada boche est'un'irroccu

chi falat' dae buca a sinu

che sisinu malefattu

sos cavanos che orjattu

inghisios sun de muccu

babosu che telacuccu

ch'essit' dae sa butecarja

penduliche 'ì sa kintorja

ohi mama tenela tene 2

kuddha Zenia 'è ziu Zerdhanu

bella chè dies de beranu

candho pesat'su manzanu

ches connada è merdacotta

benebennia e maledada

chei sor meses' de beranu

zeniosu so chè corcarju

poto facher' su porcarju

ca ingumo binicottu


sor de su kontone

pro iskudere a preda

lassan su kocone

 e piccan  dae  su muntone


sa ferula ‘e sant’Antoni


ite ser fachendhe conchi maku

s'ocru a irballu tiche bochen chei s'ateru


puzone lassa su pupujone...  

puzone lassa su burdhone...

puzone lassa s'akina ca marrau Cosome,

sos ossos in presone che finasa

manicandhe tzikoria e gardhu feu,

barri falau che a Tadeu morjasa.


dassa sa ficu puzone, su priducu a burdhone

puzone dassa su burdhone ca er maladiu,

a sero purdhe unu raju ti falet'dae chelu

a manzanu unu belu ti kuziken i s'ala


ja si cheret' lastimau

a cada aperta e buka fachet peccau

ca chè ruttu imbriacu dae cabaddhu

a tira chei su babbu che lu bochene


Gabinu brente è crassanera

cada poddhiche una kullera –


kikina buka è kutzerinu  

ruta ch'es dae s'andarinu


s'ortu kunzau è sue s'orcu

 sue su porcu er de su mere

 pride fele pride e istranzu maria zanzu

 maria frunza maria menacra

 maria petena pedes de mesa

 maria s'est'inchesa


predu maria matti ruiu

 a un'ocru non biet prusu

 a s'ateru biet prus pacu ca er baioccu  

predu maria lu pranghen'ì sa ria

 ma no er galu mortu 

sa matta unu broccu 

che li bochet a s'issia 

da ube er zia maria

mozzicone ker rutta i su kontone 

er rutta in  bia susu e non si biet prusu


bae chei su fummu è karresecare 

e carra s'abba a mare s'abba 'è su puttu 


  Battore minuiu aiat un’astore

e l’adescabat  à ficadu è anzone

candho falau l’hat unu puntore

ammentau s’ha chi fit’unu puzone.

S'astore  ligau a una camba è ozastru.


non so deo su cà fattu a samugheo

ma  su fradile 'e Kosome Korjola


Sas pizzocas de Seuna  

chi sa bucca  chè sisinu

manican a' una'a una

filindeu chi su cuzerinu

                     

murka de fundhale'e ozu

mort'è su re ghetta su murguè

bolat su turdhu a sa murta

donn'elene murtin'ascrosa

pesau su muru burdhu

kurkuddhu chè muruttulu 'e lana

sa musca ja  er maseda

a su mudrecu bolat sa prediche

manimuzzu


Cada crapuficu mi paret’ una ficu        

 Cada furriaiola jocat’i s’arjola


   Corfu 'è balla a sa serr'è s'anca.

 Donn’Elène Murripinta

sa prur’galana è bichinau,

Ite sese abbunzandhe, l’à nau cando

l’à toccau sas tittas

chi paren concas de chipuddha

It’impositu che l’à postu sa muzere

de li sughere cada die sa s tittasa


Zizitu bagasseri, benniu dae mare

 pesat' badaloku i  terra firma

pro si cazare sa muska e sa zichiddha


Sos segnores  de bidda

essin su manzanu

gustaos de ghiraittos


S’isellerau ‘e sa codina,

 falat’a su mercau, untau è brillantina

comporat’ unu moiu è furcinas, 

pro sa conca ‘è sa donosa


No è  su lussu ki faket s'omine 'e gabbale

ki carra s'abba a sa funtana sicca


Sa padeddha buddhindhe i su focu

cokhet su ki li pones


Candho Mimiu Masedu er ghirau dar sordau

teniat a un'anca sas corrancas bolandhe

e lar falabat a Lucula a bocar'ambiddha

tandho là ligabat ki su presorju

e comente fakiat tzia Pica

las poniata a krokire

supra 'e una camba 'e murta

e dormiat kin issa

i sa capitta 'e su lettu

kei su coddhu 'e sa muzere

pitticande una corona 'e ficusika



...ohi su Zizitu meu ki ses tue, e cantu ser feu...

Tandho, compar'Antò, ite nobas in bia josso?

Ba' pacu ite narrere, è sempe' su ki deus kerete; 

candho i' mesu caminu pissiat Costanzinu

es tandho sas pitzokas currene ispaporicadas


Bobore Postale ha fattu su sale,

 ha fattu sa murja e ca ghettau su casu 

e candho li dolet su costazu

 bibet su binu a rasu e accattat su pasu.



Kikinu Kisina pro su dolore 'e iskina 

bibet su binu e perdet su caminu 

kirkandhe sa mama addobiat su babbu 

mortu a irballu es torrau a kisina 

e kene faina li dolet s'iskina a Kisina Kikinu.


Bibe Predè' e mancu unu mutu.

Ja so bibendhe!

Ki sos pedes tessendhe ti gratas

Bibe Zizzè, bibe.

Filì, ghett'à bibere.

Manna nina!

Tottus a cantina.

Nannicocco.

Presente!

Dassa su giarminu e ghetta su binu.

Dassa su binu e manica su giarminu. 

Poi kollike su sarmentu,

non che lu piket su bentu.

Commo kumbidat chie non ha fattu ziru.

Su toku kene ispiru ri sonene


Ite travallu fakes'?

Seco sartiza a fine e a grussu.

O raju! E ti pacana?

No. Ma mi gusto.

E atteru ite fakese?

Die e notte su zillerarju ozastrinu.

Marrar binza e fakes binu?

No. Ma si mi morit’ s’imbriacu

non pacat’ buffu.

Bonu prode! Ser mani lasku!



sor de Irillai cacan e pissian e non si frobin mai

candh'essit sa luna torta i su Contone

dae su kelu si fughin sos puzones

sar gatos appeddhan kei sos canes

sos sorikes dormin'a sorrokru

sas puddhas crian oboso de binicottu 

sa kroka non bocat' manc'unu correddhu 

corconosa sa bardofula zirat'a brent'a susu

e i su cuzone roddhulat ke a pinzirra

candho rughet' i falada prenu e birra 


Predu Cucutu pesau at'abolotu

candho cà connotu unu boborrotu

nigheddhu kei su zigottu

i soru 'e su binicottu

pro sos papassinos


Sa frundhia li deket a su pastore

pro istorrare su tazu

(o gama? Come branco o gregge)

dae su labore, marrau ki sudore

pro fakere makarrones e kokone.


A cada carru su boe

a cada boe su foete

e a cada criu unu coete.


Ite ses karramerdandhe, mannu 'e badas

kin kussu tzaravallu 'e sor tzarrones

ki sa manu colan'a sas'predas ladas

prima 'e imbarare su tafanarju 'e sos carzones


Tzia Sidora kin cada titta,

allattat' duor' bricos


Kikina Carai, sa bella 'e Irillai

ke prenda issia dae s'ispriku

ma ispinosa ke matta 'e rosa

ke a nostra signora 'e okannu

sa puddhikina cana 'e su kuzone

ki cancarat' sa manu a s'andhatanu

ki su mese 'e sant'Andria  

la keret cariare prim'e la coiubare


Conkinu es kie tuccat'a iskonkinadas

che poleddhu garrigu 'e linna

Es tottu konca kene concales

Andhata a comunicare

pro ponner'a Deus a irrocare

Pro non kumbidare iskudet

sa konca a su muru

Commo mortu es che a compare

chi ser falau a pare i s'uspidale


Candho su bezzu non dormit'a denotte

sos suspiros accapidat de sa musca

tent'i sa bela 'e s'aranzolu

e paret ki siat nandhe:

Dassami bolare finas a crasa

pro bier torra sor de dommo

e a babbu ki sa zanchet a franucoddhu


Dae buca a sinu kei su papassinu

Dae sinu a buca kei sa lattuca

Dae sin'in sinu kei su giarminu

Dae buc'in buca ke casku dae tupa in tupa


Kikina Kikaiu non timet su raju

non timet s'istria ka est una arpia


Pipiu Pilioli sonat' su Pipiaiolu

e a sa mama faket' dolu:

Diddina Pupusa kene camisa, kene

mukadore paret Lillina e' so trer dolores


Sa campana 'e santa Ruke

l'ha fatta ziu Zulianu

pacada l'ha Mannirone

a primos de beranu

kin'unu carru 'e turrone

e una qupa 'e pirizolu


Kie merdha biete merdha kerete.


Na', o Frankittu, ki sa uricras a s’imbesse

e sor butones ligaos a filiferru...

nana ki ser messadore...de irbutu e iskraresia

ma atere fakete corbulas e canisteddhas

non tue


Sant'Antoni porcarju

si gustat de fava e lardhu

frighet obos kin ozu porkinu

e bibet binu nigheddhu

kin Venere intrighinandhe

pro si caentare sos arkiles

sa nottes de jannarju ki sa luna

issambenada e sa cara ke tela

- Naro ki tindhe restata Antone'

bae ki non kelu bibes totu su ki bies

non tindhe perdes guttia in mesu litru

in custos seros de frittu

ki non bat' musca i sa malandra

ne' crapa fora dae sa mandra

solu, lestru ke tuturreddhu

letzu e inghisiu 'e titibeddhu

curret Milianu ocros de culiluke

mai mudu ke preda 'e muru

candho biet tassa 'e binu

kei sor barberis de bia josso

ki laban sa conca a s'aiunu

pro l'ispertare a pasca ke a Biasu

semper'appitu 'e kulazos de binu

tundhet' sos puddhos de Irillai

ki apilicana a s'arbore 'e sant'Ussula

a pitticare gardhu freu e robb'anzena



Kie sike manicat sa cucuia

non trakeddhat mendula

Porcu netu no ingrassata: 

A lu bies su tzilibriku ammakiau,

ca li piaket sa thita


Isseperta isseperta

semper sese inkerta

de unu crapuficu

de unu fiz'istranzu

corju 'e aranzu

corju 'e limone

priducu a muntone


Zommaria Carradommo: -

Sos puzones dae mare ke bocan su piske bonu

Bentu 'e josso prist'a fora,

m'à nau sa teracca 'e Caruleddha,

ki sor murros nigheddhos kè massaiu

in conca timendhe karki raiu

juket'a kurkuddhu unu titile

sos poddhiches sun ke titone ki non tenet focu

curzos, grussos e ungri ruios

comente c'appata iskorjau sa gatu 'e bikinau

es ke atta 'è trinzete e in duos ma secau su bonete

cari favularja si credet sempes pizinna

ki sos numenaos kummeros de Baronia

tittas d'Orune e truk'è ozastru

arkiles che trav'è kukina

cubidales de peddhe porkina

non ricamat non cositi e né caria'pane,

no ma kerfiu ca fipp'iskalabrau

e bibo abb'è rubineto

manico una nuzola cada die

e mesu ficusicca sa duminica

in dommo keret' cumandhare

e non facher' sa teracca a mimme

ki no isko manc'a pissiare

..... dassa s'imbidia e no ispargas

sas alas i sas terras de su papa

Billa sa colobra 'e bikinau 

ki bibet s'abba da su kilibru

manicat sorichitos e no gardhu minzone

Billa sa pizzocona ki prenat su sedatu 'e abba

Billa sa crap'anzada mai istada est'ammorada

Billa, sa can'anzada, de Annicu Malincriniu,

ke anzelu cat'anzau s'anzone

Billa sa gatt'anzada,

dilica kei sa purissima ker morta

arrennegada ca sa pipirista 'e s'ocru

si ler falada a pare kei s'apara 'e maju


So santos bonos no si cazan sa zikiddha

ca tenet sa musca de su malecraducu


Filize colandhe i su passadissu

at'irbodiau su cadassu

de so soddhos  de ziu Pedassu


Jorji! dae s'orju! faken s'orjatu!  

Iscabessu o manrovescio

Favula, favella, fabula


Mimiu Massillone cacat'a su lamione

sutt'è su papidzone:

dae buca a sinu e dae culu a su bazzinu

su ki fiti gardhu minzone


Puzone lassa su tianu ka no zuket alas pro bolare

e no es tuo totu su ki biese ca ba finas rob'anzena


Predu Bulluzu!

brente 'e fundhale!

no er de gabale!

Candho Predu er bulluzau

si lu tocas' es cacau.


oi su cassadore ki ghirat' kene cassa

e appeddhat' che cateddhu


Sor betzos crauddhos i su ricoveru non poden istare si non zocana a caddhicalongu


Bobore ke cane 'e isterju

candho pranghet'a curriolu

a sos canes pone dolu

pro li lingher' su corcarju

a bobore cari favularju


Atta, attarju, attarjandhe

sos puzones bolandhe

kolan i su cuzone

sos pridese a presone

e sa poleddhas iskappasa

benin dae bhia josso

e a deus kene ossos

ke falan dae sa ruke


Stemma della Repubblica,

Corona d'Alloro e trono del Re,

Prefettura d'Ogliastra e Baronia:

faveddhaemi a Zommaria Zameddhu

c'ata imbentau a manzanu su marteddhu

pro facher a sero un'iscanneddhu

chi deo appo una punzitta 'e ferru

a sila cravare i su brinucu candho li dolete. 


A Ghorropu a faker jara. Bae e morica feke. 

 A mare a annagher sale. A galera. 

A tenner musca a dommo 'e su re. 


Bibe binu k'illargat' su gurguzu


Cada  pride est'ke corranka’

candho falat' dae s'artare

e a Deus dae mes'è mare

kelu bocat ki sa farrunka


Tziu Peppantoni ki at' imbentau s'isseta

bisionat' cada notte cantareddhos de binu

e carradeddhos prenos i sa carrera 'e campusantu.

Allu bies’a peppantoni su tiesinu 

ki manicat sa petza a puddhinu


Predu Bizosu ke pizinnu famiu.  


Bato', cola a cantare, ki ses mudu ke croca. 

 Ke kikela cantese, ki so' naricros ke launeddhas. 

 E tue ke rana a boke 'e corbu. 


Badore cando biet ghiraittos

imbrataos de ghilinzone

si linghete sor murros ke mussitu

ca dae s-arkile li catzat su frittu

kei sa brente prena de ispaitos


ki sor murros ke gherdha brusiada

ki i su labadorju si moricat e si frobit su ghesparju

e si gastata in binu sos soddos de sa bridica


Caraeluna. Caraesole. Caraecuku.

Saliu, s'abiu 'e sae sulis.

Intrandhe a biddha be's' abbadorju

Ma i su trolliu e'su labadorju


Su sostre sorregge la legna dell'inverno,

S'anterile sorregge le travi sulla aperture della casa.

Benebenniu è l'ospite che arriva

Mezusperdiu è l'ospite che riparte.


Su catzu kracat su latte

a Innassiu Lanzu ke zarrete

ki si moricat su pendhulike.

Ohi su pendhulike!


S'astragu faket ghelea i fora 'e s'apiaryu

a su massayu e a su pastore

ki non falat a su Campidanu.


A ora e  morrere

si nor ghelat su sambene i sar benas.


S'astragu a s'omine imbriaku

li faket sas  urikras ke kokorosta

'e puddhu garibardinu.


Dassae sa janna aperta chi colet' sa janna 'e muru

apperie sos coladorjos de su chelu e de sa terra

ca colat' Donna Costanza chi su filindeu

sonandhe su piffaru a su mortu 

i s'àghidu ki colat  su mariane


Kojubati Kikina si nono su pazarju ke la finiti a soricarju;

piccati a Kosome Koisaliu chi a minore chè ruttu dae sa coda

e kommo manicat sa petta 'a puddhinu

e kei sor mamutones i su caminu

iscudet' de coddhos a si cazare sa musca

e ke a cada mamutone allisiat su contone.


Maria Korkarju bucca 'e kuzzerinu

papat' su lardhu kene korkarju

kene kullera bint'annos in galera

su rest'in presone e kene resone

sa resone er de su re

e kie non zuchet' konca es kenza pè'.


Korbu korbanca, fert'a un'anca

un'anka ki s' ossu, rutte'est a su fossu

i s'oru 'e sa brazza, i sa brazza 'e Irillai

si labat Trokofai, s'astore 'e Biscollai

chi bolat iskurtu, kustu no es kuddhu

est'unu canisterju benniu dae Casteddhu

kin'unu istrazza coro kene aneddhu 'e oro

su coro 'e sa mama li cazat' sa gana


Tzo tzo su porcu,

su porcu mannale pesau l'à Buddhale

kin tres puales de labadura

saporia chè fressura

fressura 'e poleddhu

tortu che'iskanneddhu

iskanneddhu malefatu

fatu male che a Pascale

chi paret' secau 'a istrale

e finiu chi s'akiolu


I su contone 'e Belloi tottus sun'a ohi

ke a Pompoi candho colat ziu Ballaloi

kin Kikina Kakoi chi moricat brasia a mesagustu

pro s'allugher su zigarru


Cuiu ses tue?

Mimiu Minninnone pedilepiu.

A denotte. E a didie?

Pipiu Pissetone letranki curzu.

De cales'sese?

De sa kumarca 'e Irillai.

E ite faches?

Iscud' a preda dae su contone.

A chie?

A Kikina Kisina.

Ell'aite?

Ca non mi cheret'coiubare.

E proite?

Ca nanchi timet sa colobra.

In istiu. E in'iberru?

La colobiat sa colostra.


Narami Kikina

aite mi keres collonare

eris mar dau su koro

e oie non mi keres'amare


Sas culumbas de irillai

falan a sa brazza

e assucan su rinale

kubau sutt'è sa frandha


Sos santos de Irillai

ridene a bukca prena

de una punta'e iscarzofa

i sa corona 'e s'ungra


Sas kulumbas de bikinau

ki su lamone 'a kuccuru

ke fullian s'arga cada die

dae s'atta 'e su muntonarju


I su pont'e Mastrefe

ube kurret sa feke

si ker ghettau Santinu

e pro nor faker'una beffe

sa post'in buka un'istikinu

ke a candho Costanzinu

i fatt'è cada coniu

ke cazabat su binu.


E  tue  as'imbentau sa carkina!

Sos pedes a kisina ti torrene

bih s'astore i su miliacru

sa peddhe kene costazu t'abarrete

billu chi ja er ghirau a miliacrare

sos ossos assutare ti ponzana

A  ube  no arribat su mere conki beccosu

crompet su teraccu  maskau e barrosu


Massiddhas de muzere 'e massaiu

tatada 'e ficumurisca

ke li fala'sa matta

 in palas de una matta'e rubu

sa notte 'è missa 'e puddhu

a paska sas  traccas


Kartau chin  korju bubulu.

sor mascaraos de fummadicu

chè boborrotu a car'è titibeddhu


Martinica conca è mazu, 

 est'a cara 'è casu marzu e de fermentazu


marturiu, marturellu, marturiau,

chi sos ossoso pakese  s'abbocau  


Ohi su frore 'è sa marmaruza

sos canes de buza si gustene


Sinnau , segno dell'innocenza 

e Sinnare, prima del peccato


Innassiu Isprene li dolet su rene


maskru 'è crapa, beccu 'è berbeche, comente si cheret crepete

maskru 'è berbeche, beccu 'è crapa er mortu su papa


Maseda es Kikina i su masellu

cando bocat su dinare dae sa maskula


maria  memeche  fiz'è berbeche

mè,  mè, curret su mere,

 curret su teraccu, 

ca k’è  ruttu su palatu


su sole è martu ponet'marku

sue aprile inchendhet's'impuddhile


Maria Malandra e Grassia Prena 'è Grandhula

Maria Merula e Piera Pupusa


billu su chi at'imbentau su tridicu


Contos de Maureddhu Mattemurja – Mattimurru -

sonali matza kene narrer ohi

Konk'è mazolu, conca è mazu, koa 'e kumarca-capogirino

e si gustan del miduddhu 

e lis piccat'a dolores de matta 

e bien sa madzine 'e Deus che fror'è matricusa, 

e no ispin'è tiria

un'or'ebbia durese matulandhe priducu


Donn'Elene in careta -cuffia- e Caripinta.

Muzere de Luminu Con ch'è Bonete.


Corru e boe, corru e bacca, Kikina er macca.


Sar manos cancaradas

sar manos che kikaiu e sas uricras che tilipirke


Conki beccosu, vale a dir cornuto.


a Biasu ki in brente pro tramaku 

juket un'istrazu untau a ozu seu


 Biasu no’ l’à fatta bella

sest’impiccau chè pir’è iberru

chi su cordon’è  su nonnu prade  i s'iferru

untàdà sene pike a filiferru.


(Biasu mortu cacau lubat' s'ambiddha

 ke arrangada e bakallari intr'e su mare)


Ohi su Biasu chi fis tue,

fakendhe ‘è barras chè poleddhu

Cuzicau kerias chi su manteddhu

De sor mortos candho ses’ naskiu

Cà sas kent’abbas de su Cedrinu

Non laban de Biasu su bazzinu

ki dae fossu loroddhu

Currendhe cara ‘à zosso

de Mughina prenat' sor fossoso


Dae su contone 'e Merzioro

a su contone 'e Belloi

chie colat' no narat 'ohi

ca est'ora 'e manicare

sar dies si falen'a pare

si non mi cheret Friscarosa.


Sos obos  a duos colores

de sa puddha grandhinada

sun prenos de binicotu

ma s'intendhete 'a Picottu

abbarrat'annu kene kriare

sa puddhichina bennia dae mare.


Ghetta brodu e petta a su pratu canniu

e dali sa kipuddha a Surbadore

ca naschiu est' chi sor dolorese

chi li duran perra 'e mese;

ghettali sa kipuddha a Surbadore

a su pratu canniu gai li passat' su rifriu


In car’è cad’uricra

M’hà creschiu’una basetta

Chi, toccada, paret’una furchetta;

Gai a sor marido li crescat’una coa

ki si la bocan’dae sa braghetta,

si pacan s’a goddhetta

e si fachen’una crobatta

Mezus’ de sae’è Peppe Coa.


Chie morit in gherra

Iscudet’su cul’à terra,

Chie morit furandhe

Finit’chè a santu Jubanne,

Chie morit i s’uspidale

Colat’malu nadale,

Chie morit’in dommo sua

Finit’ chè a Mummu'a Iskerza,

Chie morit’ì su caminu

Fit’zocandhe à bullinu,

Chie morit’ì su zilleri

Sa prenau de feche su tinteri,

Chie morit à or’è missa

Anziat’à chelu chè frizza,

Chie morit’de bezzesa

Non c’à bortulau sa mesa.


i sa loza 'e donn'Elene  

creschet' su kalike 'e muru

A sa brazza chie es cacau.

Sa berbeche gramuzat i su miliacru.

Nudu  chè croca kene corroso

si che rughet' a su puttu

lu sarbat su capiale

Bibet' dae sa brocca 

su binu de santu Gabinu,  

settiu i su  Contone  'i s'atta è su caminu


Colat' Kosome che coete

chi s'ocru punt'à busa

a brincos che burricu

garrigu 'e burrumballa


Merzioro Ocros de brasia

e Sidora conch’è brasieri  

a sa brazette essin dae su zilleri    

e chin un'iscopa noba,

mundhan sa prata

de Zigottu ca sa braza

prenat de binicotu


Unu brusore chi  su mustazu uscrau          

una brusa s’à fattu a brusas

Brancudu es che aranzolu

o ganzu chi moricat su puttu

 in chirch’è oro  

o duos pedes a fitta è merca


mira a biere, pisti su coro, 

so buddhindhe chè binu i sa cupa  

Ohi sa dommo  mea rutta, ohi dommo rutta

chè bezzu  braghetteri kene ragas

chi a bozziku manicat’ su lardu

ser bragheri chi s’ernia a brinucos,

sa muzere lu brigata chè mere su teraccu

nechidau chè duttore cando ti da sa medichina

sor furones de Pisa si naran su chi sunu

Pinzirra non fachet’ s’anzonarju

Ma ispinnicos fachet’ de fustaniu

a chie battì' binu dae Ozastra

E pizzinnas  fattas in Baronia,

e aranz’è limone dae Torpè

pro facher de recottu una conca ‘è re


 Tenta sa roba anzada e sas orillettas,

 sas cattas e sas casadinas 

e lassami carchi papassinu

su ghirielle chi ghirat Tanielle

a Kikina pro sa pira gamusina

e karki casadina


Sun sos anzelos sos c'anzana sos anzones anzenos


Pride Zanketone si ker ghettau dae su pinnone

ca jukiat una fruskeddha

e s'a fatu unu burrutone cant'unu contone


A' murrunzu 'e brente sikin' sas iskussinas

nabat' tzi'Elene Kurzeddha issindhe dae cresia

i s'incurziadorju, iskurta  kene si sinnare,

E’ su baskarame ki faket' badaloku



Manzela troddhiona e kakanzina

leza fit' pur de su pekau

sar fikas l'à fattu s'ammorau

cand'ì sa prata fughia lè' sa pisina;

rutt'è su pride dirmaiau

e kie si siat criticau 'à sa faina

c'à fattu Manzela kakanzina

ki Minzone prus' no 'à coiubau.


Sutt'è s'arbore: sa prata 'e Surbadore


Balladores de ballu tundhu

ki ballana a sa baroniesa

sos pedes de cada mesa

sun sos pittos de su mundhu


     ohi ohi su ballu tundhu

kei sos pedes de sa mesa

sa cara juchet inkesa

sa muzere 'e ziu Rimundhu


    ohi ohi su ballu tundhu

sos prides de custu mundhu

impoiana in cada mare

ma semper' a brent'a susu


    ohi ohi su ballu perdeu

pistala e torral'a pistare

sa abbas de cada mare

sun'ispuntadas de sale

  

         ohi ohi su ballu tundhu         

a su kes gal'a ballare

sos pedes a brinketare

ponet su prim'a sicundhu


       ohi ohi su ballu tundhu

kin passitos birgonzosos

ke biuda ki cantat' gosos

a unu santu imbriacolu


       ohi ohi su ballu tundhu

kie no iskit' attundhare

iscracat su pede 'a terra

ke sordau dae gherra

non biet' s'or'è ghirare


         ohi ohi su ballu tundhu  

Sos artares de su Rosariu

sun fattos a matt'è cocone

impastau a ghilinzone

kei sa ruke 'e Jacupiu


       Pistalu su ballu perdeu           

pistalu e torral'a pistare

finas ki s'abba 'e su mare

non fachet su sale grussu


ocros de tuturreddhu in color’è lustinchinu

sor boccolos ti falan i  su gattile

che a Cristos cand’ a s'impuddhile

essiti chi su corittu lukesinu  

à tirau a leva


Manna ja ses’è ancuda

E deo ja sos’isankau

E dep’andar’assanchedda

Deus che dae cabaddhu

siche falat' dae sa ruche manna


sor fizos de sa teracca hana mortu su porcu


Mimiu dae sa gana à mossiu s'ammorada

sa zente mala ucchidet s'omine a s'iscuru


Ammaniati ca manzanu messamus su labore


Sida è fronda, assidare, sfrondare


Est’à lu biere! s’anzone agurtiu

Agguppau chè caule

Su nasu juchet chè tutturu ‘è ghio

‘è sa cara che pizu ‘è chivarju

chi sos ocros collios dae su traghinu

Un’isconza jocos chi non yumpata su ribu


Zenia su muccadore

si lu ghinchet' kene grabu

coro meu, sa massaia ‘è dommo


Sese ’à  brente a su laccu

e appeddhas chè cane chi sa gatu

e chi sos corros chè mugrone fattos’à berrina

Iscaddhau dae su focu

Uscra porcos e coche castanza

Cott’à sole e affummau

Bambu e issoncu e suttile chè radica

Turpu a un’ocru e una perr’è 

cara sicca chè furticu

Bae l’à nau, e iscracatiche ì’ sa bassa

Murros de iscarzoffa alloddhiada

Tridicu murisku a Tadeu, 

figumuriska a Paddheu,

 minca a murisca perdeu

porcu crastau porcu furau


De barras ja e lestru

A ti prenare su buzzale

Su brodu  chi bibes  a puales

Che' poleddhu maskru

Chi ghirat  garrigu ‘è linna


 conca è luminu cantadore è casinu

 intro una matta è rosa, coro meu no es cosa

chè sonazu ‘è bitelleddha


Tres manadas una perra. 

Tres perras unu manucru(covone). 

Kimbe mannucros  una manica

(manna, fascio, bracciata). 

Nobe manicasa un muntone 


A sa murjia  s'arrangada


Latte, cracu e sale.: 

de sambene su puale prenese.


Nanchi chichinas chè maghiarju, 

a boche’è crofarju tich’interrene


Maliche fachete  malunes  

a los  prenare 'e suppa      

   

Bae 'a bellu  chi sa faina  

Ca finas sa furca  'e Mughina

su boia la  fatt’à lenu


chi sa uricras' a mughida chè bentu

a mughida chè musca si frobit' su muku


Su  famiu manicat 

sa cordeddh'è anzone finas a s'iskuru.


E nazeliu a sa muzere 'e Predu Kucumene

 ki su latte 'e titta galu commo li passat' cad'uffrore.


Monomania:

 pro sor benes de donn'Elene

 s'ukidet sa zente 'e gabbale


Manzela Malaghirare pranghiat

 i sor mortos pro un'ampulla 'e binu


Sar massaias de Irillai

koken ki s'ozu ghermanu

s'arb'e s'obu ki su ruiu

de sa puddhikina 'e Garteddhi

ki fakiat' su kuku in Durgali

a pustis ki aiat criau


Pro donn'Elene Cacavele si jocana 

a istokadas sor mariane de Irillai


Tziu Pitanu semper'est'apitu de su ki li dana

ca so' lizos de campusantu ponen titilias de fritu


Predu Pilurzi, bragheri ke foddhe prenu,  

e' limbi kekinu e pali ghettau, pedi tortu

 e gaddhighinosu, surdu, mandrone

 e malefaveddhau e candho est'airau,

 ke a cada zikkiddhosu, li falat sa babula

  ke berre irdentau ki pissiat sa janna 

'e kresia ke zudeu nekidau e issambenau


No er minghinu Mimiu ca 

est'issiu da un'istampu 'e sa mama  

ma mischinu su babu ca fit' a un'anca

 ke a ziu ziu Predanghelu Lamanza

e a ziu Zizitu Farranca


Nara, o Bantoni barras de uricrone,

aite non sese abarrau cravau in presone

pro non ti biere falau a pare i su contone

chè puzone isettandhe unu cantu 'e cocone?


Su focu koket' sa petta

dae kulu abba netta

facata chie non a dolu

sa petta fachet' su brodu

si  la kokese i su focu

sa kruda est'a s'animale

 su sambene su mariane

lu suzata chè miduddhu

obu non criat su puddhu

ca sa tintu sa kokorosta

Nicolosa l'ha fatt'a posta

a imprinzare a carrasecare


Sos obos de sa puddha

cokelos chi sa kipuddha

sor benes torren'a nuddha

si no mi torr'a cojubare


sa puddhichina bennia dae mare

 prenat sos obos  de binicotu

ma s'intendhete  a Picottu

abbarrat'annu kene kriare

sa puddhichina bennia dae mare


ghetta petta e brodu  

a su pratu canniu

e dali sa kipuddha a Sarbadore

ca naschiu est' a  dolorese

chi li torran a fine 'e mese

ghettal'a Surbadore  sa kipuddha

e pro li passare su rifriu

ghettalia a su pratu canniu

bobore sor maccarrones

dassalos i s'isterju

sinono cust'iberru

ti ziran chi su furcone


bobore sor marracones

torralos a su focu

sa gana non cheret zocu

né pittos de sos contones


bobore che coglione

surba su ker buddhiu

non facas che a Pipiu

ki sa brusiau sos carrones


bobore sor dolores

imbolicalos a istrazzos

secatike sor mustazzos

e tinghelos a colores


I  su contone 'e Belloi

chie colat' no narat 'ohi

candh' est'ora 'e manicare

sar dies si falen'a pare

si non mi cheret  Friscarosa


I su contone 'e Belloi tottus sun'a ohi

ke a Pompoi candho colat ziu Ballaloi  

kin Kikina Kakoi  chi moricat brasia a mesagustu

pro s'allugher su zigarru


Cuiu ses tue?

Mimiu Minninnone pedilepiu.

A didie. E a denotte?

Pipiu Pissetone letranki curzu.

De cales'sese?

De  sa kumarca 'e Irillai.

E ite faches?

Iscud' a preda dae su contone.

A chie?

A Kikina Kisina.

Ell'aite?

Ca non mi cheret'coiubare.

E proite?

Ca nanchi timet sa colobra.

In istiu. E in'iberru?

La colobiat sa colostra.


Narami  Kikina

aite mi  keres collonare

eris mar dau su koro

e oie non mi keres'amare


Sas culumbas de irillai

falan a sa brazza

e assucan  su rinale

kubau sutt'è sa frandha


Sos santos de Irillai

ridene a bukca prena

de una  punta'e iscarzofa

i sa corona 'e s'ungra


Sas kulumbas de bikinau

ki su lamone 'a  kuccuru

ke fullian s'arga cada die

dae s'atta 'e su muntonarju


                     OHIAI   E IRILLAI

 All. Zanchetone, ris. Zinzicorru e Zuanpredu-juanpiedros-giovanpi

Con schema : 2,3,3,2

                              

                         Zigottu                Zuanchinu

                  Zozore    Zizerone             Zizitu   

          Zuefa                  Zinzinu                Zaculitu

                      Zancarru               Zamedhu

                              

                              

              LILLINU    NUZOLA           LUBRE‘

                        BOELLE            MERZIORO

          MIMIU          MINZONE    BASOLU       DIRRY

                              

Con schema : 4,2,3,1

Masedu e Canzellu all., Bachis e Bainzu riserve.

                   Innassiu di Lukula, arbitro


Bae kei sa runkine ki pitticat, dormit e si fughit

ke caddhu ki non baiulat groppera

dassa cantare sa kikela

ki paret nostra signora ki sar dentes d'oro


Ferraghine a su cabaddhu

a sar janas marmaruza,  

s'erbapudia a Diskissiu ca non zirat su foddhe


Galana fit'issa s'isposa 

e grabbosu Gaetanu su maridu 


Su dimoniu ki sos ocros de lustinkinu

ke fundhale 'e feke

ki sa cara ruia ke frama 'e furr'inkesu

ki lan postu su kulu i sa kradica

ca sempere er fracandhe ke cane alloddhiau?


Lillina Ghiilinzone bucca 'e kilibru 

sorre 'e Mimmina Kivarju bucca 'e sedatu

ma Lukia Ladiana est'a car'è kokatza.


corbu pesau  corbu bolau

dae sa kresia 'e montejaca a jacupiu

Su porcu crastau 

kies ki ti là dau  

su ki ke la furau 


s'astore 'e santu Sidore ki si tata' de farfaruza

faket' so obos prenor de paza marina


isperta isperta, sa coa 'e sa tilikerta

mama  tua est'inkerta de ti cojubare 

kin unu  pilor d'oro ki so ocros de mussitu


A donna Costanza sike l'à piccada Mummua

murros de krapufiku es kene imbilicu

 post 'e bonete 'e suberju e sa piluka

 a burdones ke graddharas de crapa


Santu Biasu Bulluzau 

chi dae su gurguzu cazat' s'ispica murina 

e su Billellere dae sa tuppa 'e rubu


a cabaddhu furau l'impedit' sa purpha:

 karchida, karchida a cada corfu de s'istrale...

Omine bonu? Tronu! Dzente 'e duas karas!

 Su mere de sar bakkas de Ozieri 

e de su mare 'e Terranoba! 

Su karramerda kene alas de puddha!

Pane 'e casu e binu a rasu

turrone e carapinna


Mustazu conki beccosu  e cori moddhe

 bestiu ser de belludu pro cantare imbriacu:

Carradeddhos de binu, moios prenos de mele, 

tianos de arrangada a prenare sartiza

 lardu ranchiu a su rettore e irrocos a su mere

Camisa manzada à binu e su collette furriau, 

su carzone tappulau, su binu est’achedau 

e in colore er de peccau,

 bibelu che medichina ca sanat ‘a s’iscusiu 

sa malandra è s’ischina cantu sa penicillina

Su bullinu i su traghinu currete à

 su mare chèi sor benes de torrare


Cand’èst’or’è messare

sa farche a su massaiu

a su dialu sa coa alluta

su maladiu a s’uspidale

A or’è incunzare

belludu a su massaiu 

e una puddha a sos astores


Finas su corbu criat

e pittulat’ giarminos

cantandhe chei sa rana

cand’èst’or’è messare


casticau fache faina 

e morica sa karkina

chi s'arau boca'sas krocas


Bae 'a bellu  chi sa faina  

Ca finas sa furca faken a’ lenu

 ma tue fake malunes e prenalo der suppa


Dae sa prima die c'at'arbeschiu, 

iselleraos bind'ata in cada prata, 

chi sor murros intintos'a fummadicu, 

a didie  cantan'assandira  

e a  sero ke bortulan dae sa kadira 

cantandhe mutos a tenore.


Ghirali su romasinu a ziu Kikinu Kukineri

e su lustinkinu a su pizinnu 'e su caminu

e unu lizu a tzia Kiskeddha sa muzere

a su fizu una kotikina e una tuppa 'e ghiddostre

e a Kikina unu kaliche'e muru, 

unu calabrike pissialettu e una camba 'e pruniskeddha

latoricu a su maskru ca l'uffrat sa minninna

matricusa a nostra signora 

e una junta 'e melaidone chi l'iscossiminzata

un carreddhu 'e ferula a sant'Antoni

mudreku a sa purissima

a Zesugristu una ruke 'e ozastru

a sos topos unu moiu 'e mele, 

unu carrazolu 'e binu, 

duos obos chin chipuddha, 

una fitta 'e cas'arrostiu e una femina fakiola, 

zeniosa e, si s'akatat', finas passenziosa


Pepp'antoni nas'è kikaiu, at'imbentau s'orolozu 

ca no aiata ite fakere e s'ora fi' colandhe irfainau  

prima 'e imbentare s'ispizone 'e linna 

tandho ha fattu una baione e prenada l'à de filindeu 

pro Pepparosa cul'è cipria, nostra sennora de su brasieri allutu, 

fiza de tziu Mincre 'e Poleddhu, ki ata imbentau

 sa prenda c'alluminzata ke luminu


Una diskeddha de latte 'e bitella a Kiskeddha 

cà dispazau s'ammorau, Innassiu dilicu ke lizu, 

naskiu a poddhike in culu; su dissipulu 

'e dommo ki no est'andhau a iscola


Ghira sa ficu 'e lampadas 

ca la manicat Kikina

s'ebba galana 'e sa Codina

ki finas kene coa 

a su cabaddheri pesat su corcarju 


sor zistros - Bataco'! Bakoti'! Tabaco'! Cassetò! Tuarjè! Martinicò! Urzullè, Orfanè, Cumpanzò, Mustazò, Raspazò, Pitanè, Kirkissò, Surbadò, Turronèè, Bagassò, Mastronè, Pirizò, Zancanè, Pinzirrò, Bellumè, Uricrò, Berrinà, Pissetò, Massarì, Pinzirrè, Furketò, Barcellò, Zulianè, Marianè, Calicò, Tzitzerò, Pettonè, Kirikè, Arzanè, Galibà, Pitanè, Isossà, Marzanè, Istukì, Mandronà, Minestrè


 angamò, kilissò, kifanè -un anguli a su bicciokku - tres arrialis assa garcida (cagliari)rmangamò, kilissò - unu soddu a sa bingada - un arriali a su bicciokku (iglesias)  





Nessun commento:

Posta un commento

Post in evidenza

su pinnone ' e Irillai 11921

Ogni giorno della vita è violento  perchè violenta fù la nascita della nostra stella  Pare che col pensiero tutto sia possibile Così Iddio a...